Wie aan podcasts denkt, denkt al snel aan gesprekken. Maar dat je ook verhalen kunt vertellen zonder tekst leert Paula Lina je in de workshop ‘Geluiden vangen’. Paula is freelance redacteur en muzikant, oprichter van Middenoor én mede-organisator van het Podcastfestival. In haar werk als freelancer maakt ze liedjes en creatieve audioproducties.

Zo heeft ze in 2018 meegewerkt aan de verhalende, interactieve stadswandeling ‘Oorverdovend’, over de Tweede Wereldoorlog in Zwolle. Op 4 en 5 mei liepen bezoekers van die auditieve theatervoorstelling door Zwolle met een koptelefoon op: opdrachten uit te voeren van het personage dat ze ‘speelden’. “Sommige bezoekers vertelden achteraf dat het voelde alsof ze even in de huid van een ander waren gekropen. De geluiden, zoals marcherende soldaten en een voorbijrijdende houten fiets, voegden voor hen een nieuwe laag toe, aan het stadshart van Zwolle. Ik vond het heel bijzonder, om te zien wat je kan bereiken met geluid.”

De kracht van geluid

Als kind tapete Paula al casettebandjes vol met nep-radio: die fascinatie (her)ontdekte ze tijdens haar studie Journalistiek. “Ik leerde in mijn studietijd een nieuwe wereld kennen; ik heb toen op een heel andere manier naar audio leren luisteren.” Audio was altijd al belangrijk voor Paula, die al vanaf haar vierde muziek maakt en gevoelige oren heeft. “Tel daar een eindeloze nieuwsgierigheid bij op en dan heb je mij wel zo’n beetje samengevat.”

Die nieuwsgierigheid wil ze overbrengen in haar workshop op 28 september: “Mensen die de workshop Geluiden Vangen volgen, laat ik op een speelse, onderzoekende manier nadenken over geluid. Wat is dat ene geluid, wat doet het met mij? Wat kan het toevoegen in een verhaal? Hoe bouw ik een verhaal op met alleen maar geluid? Hoe kan ik iets vertellen, zónder woorden?” Ze stuurt deelnemers op pad om geluiden te vangen. “Een opnameapparaat met koptelefoon is handig, maar ook met een smarttelefoon kun je prima geluiden opvangen voor jouw audioverhaal.”

Verhaal opbouwen zonder tekst

“Zodra je tekst weglaat, laat je ruimte over voor interpretatie. Je bent op een ander niveau bezig met het prikkelen van luisteraars”, vertelt Paula. “Denk maar aan dat ene deuntje waarvan je altijd tranen in je ogen krijgt. Geluid en hoe we daar op reageren, werkt heel primair.” Dat maakt geluid bij uitstek geschikt om een verhaal mee te vertellen. Voor Hardhoofd, een online tijdschrift voor journalistiek en kunst, maakte ze een reeks audioverhalen: puur gebaseerd op geluid.

“Wat ik heel leuk vind, is hoe divers de reacties van luisteraars daarop is. Mensen vinden zo’n verhaal soms eng, vervreemdend. Sommigen twijfelen, kijken zoekend uit hun ogen en weer anderen zien meteen een heel concreet, luguber, saai of tragikomisch verhaal voor ogen. Ik wil mensen zelf het verhaal laten inkleuren en geloof dus ook erg in tease, don’t tell.”

Kinderen, professionals, hobbyisten, muzikanten: iedereen die een keer met audio wil spelen is welkom in de workshop. Je hoeft dus niet eerder een podcast te hebben gemaakt óf zelfs beluisterd, zolang het je maar leuk lijkt om te onderzoeken op wat voor manier je een verhaal kan opbouwen met geluid.

Geluiden verzameld, en dan?

“Zodra je een aantal geluiden opgenomen hebt, kijk je terug. Welke geluiden heb ik, hoe kunnen ze zich tot elkaar verhouden? Je kiest een begin- en eindpunt. Zoals in elk verhaal, heb je bepaalde ‘triggers’ nodig, dingen die ervoor zorgen dat de interesse blijft hangen. Dat kan je op verschillende manieren doen: door middel van herhaling, een opstapeling van gebeurtenissen óf gewoon door te eindigen met een lekker harde knal.”

Wil jij meedoen aan deze workshop Geluiden Vangen? Koop dan snel een kaartje voor de Workshop Geluiden Vangen.

Tekst: Iris Verhulsdonk